Η συνεδρία που εξέτασε το θέμα των ανισοτήτων στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, έδωσε μία κοινωνιολογική και ανθρωπολογική προσέγγιση αλλά και την οπτική της κοινωνίας των πολιτών στο θέμα των ανισοτήτων στην υγεία.
Στο προεδρείο της συνεδρίας ήταν ο Γιώργος Κουλιεράκης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.
Πρώτος πήρε τον λόγο ο κ. Θεόδωρος Φούσκας, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, ο οποίος παρουσίασε το Ερευνητικό Έργο ARTEMIS με τίτλο «Από την υποδοχή, προς την έμφυλη ενδυνάμωση & την κοινωνική ένταξη των γυναικών προσφύγων, αιτουσών άσυλο & μεταναστριών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 στην Αθήνα» (From reception, to gender empowerment & social inclusion of female refugees, asylum seekers & immigrants during the COVID-19 pandemic in Athens). Το έργο υλοποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα του Επιστημονικού Εργαστηρίου ΜΕΘΕΞΗ του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών και στοχεύει στη διερεύνηση της κοινωνικής ένταξης των γυναικών πολιτών τρίτων χωρών (ΠΤΧ) και της αντιμετώπισης περιστατικών έμφυλης βίας. Σκοπός του έργου ήταν η διερεύνηση των παραγόντων (π.χ. στάσεις & αντιλήψεις, ανεπαρκείς υποδομές/υπηρεσίες, άγνοια δικαιωμάτων, γλωσσικοί φραγμοί κ.λπ.) που εμποδίζουν γυναίκες πρόσφυγες, αιτούσες άσυλο & μετανάστριες στην πορεία τους προς την κοινωνική ένταξη, να αναφέρουν περιστατικά έμφυλης βίας και να αναζητήσουν στήριξη. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιήθηκε έρευνα πεδίου με τρεις ομάδες εστιασμένης συζήτησης με γυναίκες πρόσφυγες, αιτούσες άσυλο και μετανάστριες αναφορικά με τα εμπόδια κοινωνικής ένταξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και αντιμετώπισης περιστατικών έμφυλης βίας, με απώτερο στόχο την ενδυνάμωσή τους.
Στη συνέχεια, η Νεφέλη Στουρνάρα, με τίτλο ομιλίας «Προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας: η περίπτωση MARNIE, μία συμμετοχικά ερευνητική δράση», παρουσίασε το πρόγραμμα MARNIE. Το έργο πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών και το Ελληνικό Φόρουμ για τους πρόσφυγες, και έχει ως στόχο να μελετήσει τις καθημερινές εμπειρίες μεταναστών αιτούντων άσυλο και προσφύγων σχετικά με την προσπάθεια τους να έρθουν σε επαφή με υπηρεσίες υγείας, εργασίας, υγείας, στέγασης κ.α. Η δράση ξεκίνησε το 2023 και έχει ως στόχο να καταγράψει μέσω συνεντεύξεων και focus groups τις εμπειρίες των πληθυσμών σε σχέση με την προσβασιμότητα, τις προκλήσεις, τα εμπόδια, τις διευκολύνσεις, τη γλωσσική παράμετρο, τις φυλετικές, έμφυλες διακρίσεις, που αντιμετωπίζουν στην επαφή τους με τις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας κατά την ενταξιακή τους πορεία. Το δεύτερο στάδιο της δράσης συμπεριλαμβάνει τη συμμετοχή του πληθυσμού με στόχο την κατασκευή και τη συν-διαμόρφωση εφαρμογής, η οποία θα απευθύνεται σε μεταναστευτικό πληθυσμό σχετικά με τη χρήση δημόσιων υπηρεσιών, τις προκλήσεις και τα εμπόδια που μπορούν εν δυνάμει να αντιμετωπίσουν οι ενδιαφερόμενοι. Η κ. Στουρνάρα τόνισε ότι οι μετακινούμενοι πληθυσμοί με τη βιωματική τους εμπειρία ως προς την πρόσβαση στις υπηρεσίες, συμβάλλουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας. Η συμβολή τους αποτελεί κίνηση ενδυνάμωσης, αποδομώντας τις διακρίσεις και συνεισφέροντας κατά αυτό τον τρόπο στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών.
Η Νίκη Συκαρά, Γενική Διευθύντρια της SAMS Ελλάς (Syrian American Medical Society), στην ομιλία της με τίτλο «Υγεία: γέφυρες με εύκαμπτους αρμούς», έδωσε μια συνολική εικόνα του έργου της οργάνωσης στην Ελλάδα, κάνοντας παράλληλα μια σύντομη ιστορική αναδρομή στο έργο της οργάνωσης, ενώ αναφέρθηκε και στον χαρακτήρα της διεθνώς. Σε συνεργασία με το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) και άλλες τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ, η SAMS Hellas παρέχει σταθερές και κινητές υπηρεσίες μαιευτικής, γυναικολογίας και παιδιατρικής σε όλη την περιοχή της Αττικής. Από την εκκίνηση της πρωτοβουλίας αυτής τον Σεπτέμβριο του 2020, η Κινητή Ιατρική Ομάδα SAMS (Mobile Medical Team – MMT) καταφέρνει να εξυπηρετεί περισσότερες και περισσότερους από 228 ασθενείς εβδομαδιαίως σε επτά περιοχές, σε ολόκληρη την περιοχή της Αττικής, καθώς και το 30% των προσφυγικών καταυλισμών σε εθνικό επίπεδο. Δεδομένων των έκτακτων συνθηκών που δημιούργησε η COVID-19, η Κινητή Ιατρική Ομάδα (MMT) δραστηριοποιείται επίσης στον τομέα της εκπαίδευσης, πρόληψης και αντιμετώπισης της COVID-19, συνδυαστικά με την καθημερινή διανομή ειδών υγιεινής και προσωπικής προστασίας (PPE). Η παροχή βασικών εμβολιασμών στην πρώιμη παιδική ηλικία στους ευάλωτους πληθυσμούς πραγματοποιείται σε συνεχή επικοινωνία με το Υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου εντός των Δομών Φιλοξενίας Προσφύγων/Μεταναστών.
Τελευταία εισηγήτρια ήταν η Stephanie Mayell, υποψήφια διδάκτωρ στο τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Τορόντο στον Καναδά, η οποία μίλησε για το θέμα των «Migrant agricultural workers and health care in Canada: Structural vulnerabilities and the need for reform». Η υποψήφια διδάκτωρ παρουσίασε την εθνογραφική της έρευνα με θέμα την υγεία των μεταναστών αγροτών γης στο Οντάριο και την Τζαμάικα από το 2014. Η διδακτορική της έρευνα διερευνά τις εμπειρίες των τζαμαϊκανών μεταναστών που εργάζονται σε αγροκτήματα, σχετικά με την υγεία και τους τραυματισμούς που μπορεί να προέλθουν από τις συνθήκες εργασίας. Τα δεδομένα ανέδειξαν την ευάλωτη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι εργάτες γης στον Καναδά. Η επιτόπια έρευνα της κ. Mayell ανέδειξε ότι η επισφάλεια χαρακτηρίζει την εργασιακή εμπειρία των εργατών γης. Επιπλέον, παρατήρησε ότι η προσβασιμότητα στην υγεία εξαρτάται από την ευχέρεια του εργοδότη να παρέχει στους εργάτες γης ιατρική κάλυψη αλλά και να τους εξασφαλίζει στέγαση και μεταφορικό μέσο στις περιπτώσεις που το χρειάζονται. Το θέμα των ψυχικών διαταραχών ήταν από τα πιο διαδεδομένα ευρήματα σε όλο το δείγμα, τονίζοντας την ευαλωτότητα των εργαζομένων.
